آشنایی با قطعات دوچرخه

دوچرخه یکی از وسایل ورزشی و سرگرمی است که کارایی زیادی دارد. هر دوچرخه سواری بهتر است آشنایی با قطعات دوچرخه داشته باشد و تجهیزات آن را تعویض کند.

وجود برخی از قطعات دوچرخه ضروری است و هرکدام انواع و طرح‌های مختلفی دارند. برخی دیگر از آن‌ها مانند دنده می‌تواند بر روی دوچرخه تعبیه نشود و در صورت نصب با توجه به جنس و کارایی به انواع مختلفی طبقه‌ بندی می‌شوند. به‌طورکلی بدنه یا تنه، دوشاخ، فرمان، کرپی فرمان، زین یا صندلی، لوله زین، لاستیک یا تایر، طوقه، پنجه‌ رکاب، طبق قامه، شانژمان، طبق عوض کن، دسته ‌دنده، دسته ترمز، ترمز، خودرو و زنجیر اجزای دوچرخه را شامل می‌شوند.

• بدنه یا تنه

بدنه معمولا از چند لوله اصلی تشکیل می شود. جنس این بدنه می تواند از آهن، آلومینیوم یا کربن باشد. جنس آلومینیوم برای اکثر ما بهترین انتخاب است. طراحی خوب بدنه می‌تواند از هدر رفتن انرژی دوچرخه‌ سوار جلوگیری کند. با توجه به اینکه چندین قسمت به هم جوش می‌خورند، تقویت نقاط متصل شده بسیار اهمیت دارد.

• ترمز دوچرخه

ترمزها وظیفه نگه داشتن دوچرخه را بر عهده دارند. این کار از طریق ایجاد اصطکاک انجام می شود. در ترمزهای
دیسکی این اصطکاک بین یک صفحه فلزی که در وسط چرخ قرار گرفته و دو لنت اتفاق می افتد و در ترمزهای
لقمه ای، بین دو لقمه و طوقه دوچرخه.

ترمزهای دیسکی معمولا کارایی بهتری دارند ولی تنظیم و تعویض آن ها پر دردسرتر است و هنوز هم خیلیها ترمزهای لقمه ای را به دلیل سادگی و کارایی مناسب ترجیح می دهند.

سیستم ترمز دوچرخه از دیسک ترمز، کالیپر، لقمه ترمز، کت ترمز و سیم ترمز تشکیل می‌شود.

• شانژمان

این ابزار بسیار جالب، در اصل یک فنر دقیق است که می تواند فشاری عرضی به زنجیر وارد کند و زنجیر را روی چرخ دنده مورد نظر بیاندازد. درراه‌های با شیب زیاد تأثیر شانژمان کاملاً به چشم می‌آید و راحتی دوچرخه ‌سوار فراهم می‌شود. افزایش و یا کاهش گشتاور رکاب کار مهمی است که این ابزار انجام می‌دهد.

شانژمان جلو که با نام‌های  طبق عوض‌کن و یا دنده‌جلو هم شناخته می‌شود برای تعویض دنده در جلوی دوچرخه استفاده می‌شود. شانژمان عقب برای تعویض دنده در عقب دوچرخه به کار می‌رود.

• دوشاخ

دوشاخ قطعه‌ای است که به جلوی بدنه وصل شده، چرخ جلو را نگه می‌دارد. در صورتی که دوشاخ بدون فنر باشد به آن دوشاخ خشک می‌گویند و اگر کمک فنر داشته باشد، ممکن است بادی باشند یا روغنی. دوشاخ به کمک کاسه دوشاخ و کرپی به بدنه دوچرخه متصل می شود. و چرخ جلو و سیستم ترمز به روی آن سوار می شود. جنس دوشاخ دوچرخه اغلب فلز یا آلومینیوم است که انواع مختلفی دارد. وضعیت کمک دوشاخ‌های فنردار به‌راحتی قابل تنظیم هستند و آن دسته از قطعاتی که کمک ‌فنر طولانی‌تری دارند، محصولات بهتری محسوب می‌شوند. وجود کمک ‌فنر می‌تواند بخشی از انرژی رکاب زدن دوچرخه‌سوار را جذب کند.

• فرمان

فرمان‌های دوچرخه شکل‌های مختلفی دارند. گاهی در یک خط مستقیم، گاهی کمی منحنی و گاهی فرمان های کورسی کلاسیک که به آنها دراپ گفته می شود. فرمان به وسیله کرپی به بدنه متصل می شود و اهرم های ترمز، دسته دنده، گریپ های فرمان بر روی آن نصب می شوند.

• دسته‌دنده

دسته‌دنده دوچرخه اهرمی است که می‌تواند زنجیر را روی چرخ‌ دنده‌های مختلف حرکت دهد .اهرمی است که با فشردن آن، شانژمان یا طبق عوض کن حرکت می کند و زنجیر را روی چرخ دنده های مختلف حرکت می دهد.. انواع مختلفی از این محصول در بازار موجود است که برخی از آن‌ها ساده هستند و با چرخاندن یک چرخ‌ دنده عوض می‌شوند و گاهی با کشیدن یک اهرم خاص این کار انجام می‌شود.

• خودرو

سیستم چرخ ‌دنده‌های عقبِ دوچرخه را خودرو می‌گویند. چرخ دنده هایی هستند که به چرخ عقب بسته می شوند و باعث می شوند زنجیر بتواند با حرکت روی آن ها، سرعت و قدرت متفاوتی به چرخ وارد کند. در واقع اگر خودروی شما ۹ چرخ دنده داشته باشد، دوچرخه شما ۹ دنده در عقب خواهد داشت.

• زنجیر

زنجیر که بین چرخ دنده ، طبق قامه و خودرو کشیده شده است، انرژی رکاب زدن و در نتیجه چرخیدن طبق قامه شما را به چرخ عقب منتقل می کند. زنجیر دوچرخه عمل انتقال نیرو از طبق به خودرو را انجام می‌دهد که با چرخش خودرو، چرخ عقب به حرکت درمی‌آید و به حرکت دوچرخه  منتهی می‌شود. شاید برایتان جالب باشد که یک زنجیر سرحال، ممکن است شمارا ده درصد از یک زنجیر کثیف و مشکل دار سریعتر کند.

• طبق

طبقِ قامه به سیستم چرخ‌ دنده‌های بزرگ در وسط دوچرخه گفته می‌شود. طبق قامه ها در مدل های 3، 2 و تک سینی هستند و در سبک های دوچرخه متفاوت هستند.

• پنجه‌ رکاب

رکاب‌ها به طبق متصل می‌شوند و بخشی هستند که دوچرخه‌سوار به وسیله‌ی آن‌ها می‌تواند با رکاب‌ زدن دوچرخه را به حرکت درآورد. پنجه ‌رکاب‌ها در مدل‌های تکامل یافته ‌تری هم تولید می‌شوند که یک پل زیر کفش مخصوص دوچرخه‌سواری متصل می‌شود و کفش به‌وسیله‌ی آن پل، در پنجه‌رکاب قفل شده و باعث می‌شود دوچرخه‌ سوار به‌ صورت ۳۶۰ درجه رکاب را بچرخاند و از عضلات پاهای خود به‌صورت کامل استفاده کند.

• زین یا صندلی

به‌همان‌صورت که از اسم آن مشخص است، زینِ دوچرخه برای نشستن دوچرخه‌سوار است. زین‌ها هم برای سبک‌های مختلف دوچرخه تولید می‌شوند. زین باید با بدنه و فرمان کاملاً هماهنگ باشد تا فرد به‌راحتی بر روی آن بنشیند.

• لوله‌ی زین

لوله زین از بالا به زین وصل می شود و پایین آن در بدنه فرو می رود. با این روش می توان زین را در ارتفاع مناسب تنظیم کرد. زین باید با بدنه و فرمان کاملاً هماهنگ باشد تا فرد به ‌راحتی بر روی آن بنشیند.

• لاستیک (تایر)

تایرها با چند مشخصه مثل اندازه و میزان عاج و عرض شناخته  می شوند. تایرهای صاف تر مربوط به جاده بوده و تایرهای عریض تر و پر عاج مربوط به کوهستان هستند. از انواع لاستیک‌ها می‌توان به دو سبک لاستیک تیوبلس (بدون تیوپ) و دورخاک (با تیوپ) اشاره کرد. کیفیت و اندازه لاستیک و طوقه تأثیر به سزایی در گشتاوری چرخ‌ها دارد.

• تیوپ

تیوب در داخل لاستیک دوچرخه به کار می‌رود و در واقع فشار باد را در خود نگاه داشته و باعث می‌شود لاستیک پرباد بماند.

• طوقه

کوچک ‌ترین اندازه طوقه دوچرخه ۱۲ است. این اندازه به معنای اندازه ارتفاع طوقه به همراه لاستیک با واحد اینچ است. اندازه‌های مختلف دیگر با توجه به نوع دوچرخه برای طوقه در نظر گرفته می‌شود. طوقه و پره های دوچرخه دو چیز مجزا هستند.

این متن برای آشنایی با قطعات دوچرخه نوشته شده است.