دانستنی های دنده دوچرخه

دانستنی های دنده دوچرخه

اکثر دوچرخه های سایز بزرگ مجهز به دنده هستند. برای استفاده و تنظیم و کنترل دنده می توان از انواع دسته دنده استفاده کرد.

انواع دست دنده های دوچرخه از نظر نوع سرعت ، طراحی ظاهری و برند و تکنولوژی که در ساخت آنها به کار رفته است با هم دیگر متفاوت هستند.

وظیفه سیستم دنده دوچرخه شما این است که به شما کمک کند از قدرت عضلانی خود نهایت استفاده را ببرید. هنگامی که یک دنده را انتخاب می کنید، در واقع فقط سطح تلاش مورد نیازخود برای هر حرکت رکاب را انتخاب می کنید.

در یک دوچرخه چند سرعته معمولی، پیشرانه دوچرخه شامل اجزای زیر است:

طبق قامه

قطعه‌ای که رکاب‌های شما به آن وصل شده‌اند، دارای چندین بخش است که سینی طبق جزء کلیدی در تعویض دنده و معرفی دنده های دوچرخه هستند. دوچرخه ها دارای یک، دو یا سه سینی طبق جلو (دنده) هستند.

نوار خودرو

خودرو عقب دوچرخه شما مجموعه ای از دنده ها است که در سمت راست چرخ عقب شما نصب شده است.

زنجیر

زنجیر، سینی های طبق جلو و چرخ‌ دنده‌های عقب را به هم متصل می‌کند، به طوری که وقتی رکاب‌ها را می‌چرخانید، چرخ‌ها را نیز می‌چرخانید. تعداد دندانه‌های دنده و زنجیر برای تعیین آسان یا سخت بودن رکاب زدن با یکدیگر ترکیب می‌شوند.

شانژمان

این مکانیزمی است که به طور فیزیکی زنجیر را از دنده به دنده یا زنجیر به زنجیر بهنگام تعویض دنده هدایت می کند. اکثر دوچرخه‌ها دارای یک شانژمان هستند، درحالی که همه دوچرخه‌ها طبق عوض کن ندارند.

دسته دنده ها

این کنترل‌ ها، اعم از اهرم‌ها، دستگیره‌های پیچشی یا یکپارچه با اهرم‌های ترمز، شانژمان را از طریق کابل ( یا مدار در دنده های الکترونیکی ) به کار می‌اندازند. در اکثر دوچرخه ها دسته دنده سمت راست، شانژمان و دسته دنده سمت چپ، طبق عوض کن را کنترل می کند.

عملکرد تمامی دسته دنده ها به این صورت است که با تغییر جایگاه زنجیر بر روی قامه ها و چرخ دنده های خودرو دوچرخه باعث سبک و سنگین شدن دنده دوچرخه میشود که به این فرآیند  (Up Shifting)  به معنای رفتن به دنده بالاتر و (Down Shifting)  به معنای رفتن پائین‌‌تر می گویند.

دوچرخه ها با توجه به تعداد طبق ها و چرخ دنده هایی که دارند ممکن است بتوانند با سرعت های گوناگونی حرکت کنند.

• دسته دنده های کلاچ دار 

دست دنده های کلاچ دار به کمک شاسی که دارند برای تنظیم دنده دوچرخه مورد استفاده قرار می گیرند و معمولا بر روی آنها نشانگر هایی تعبیه شده است که نشان می دهد شماره دنده چند است.

این مدل از دسته دنده ها از متداول ترین نوع دست دنده ها هستند که برای دوچرخه های مختلف مورد استفاده قرار میگیرند.

• دست دنده های وسپایی

شیفتر های وسپایی که به عنوان شیفتر های مچی هم شناخته میشوند یکی از انواع پر طرفدار دسته دنده های دوچرخه هستند که از نظر ظاهری مانند دست دنده های موتور هستند. یعنی برای تعویض دنده باید از حرکت مچ دست استفاده نمود.

دسته دنده های وسپایی در دو طرف انتهایی فرمان دوچرخه نصب می شوند و معمولا از قیمت مناسبی برخوردار هستند و با توجه با ظاهر ساده ای که دارند دیر تر خراب می شوند و طول عمر بالایی دارند.

چند نکته برای جابجایی صحیح دنده

• سطح زمین را پیش‌بینی کنید

درست قبل از شروع به بالا رفتن، دنده را تعویض کنید، نه در نیمه راه زمانی که سرعت شما کاهش می یابد و حداکثر فشار را روی رکاب‌ها وارد می‌کنید.

اگر تعویض دنده را روی تپه انجام می دهید، دنده‌ها را یکی یکی عوض کنید و درلحظه تعویض  فشار روی رکاب‌ها را کاهش دهید.

اگر صدای جیر جیر زیادی می شنوید، می تواند نشانه ای از جابجایی دنده همراه با فشار زیاد روی رکاب ها باشد.

بایستی بدانید که ساییدن بیش از حد، باعث فرسودگی پیشرانه شما می شود. در بخش های مسطح یا سراشیبی، تعویض بیش از یک دنده به طور همزمان، مشکلی ندارد.

• در صورتی که شک دارید، از یک دنده سبک تر استفاده کنید

قرار گرفتن در دنده‌هایی که به سختی رکاب زده می شوند، ممکن است سریع‌ تر به نظر برسد، اما به سرعت قدرت شما را کاهش می‌دهد و می‌تواند به زانوی شما آسیب برساند.

استفاده از دنده سبک تر و رکاب زدن با سرعت بالاتر کارآمدتر از رکاب زدن با سرعت کمتر در دنده های سنگین تر است.

سعی کنید بالاترین سرعت رکاب زدن را حفظ کنید تا حفظ کردن آن در طول مدت دوچرخه سواری، برای شما راحت باشد. احتمالاً پس از چند دوچرخه سواری، حس هماهنگی خوبی را برای خود به دست خواهید آورد.

تعمیر و نگهداری پایه پیشرانه

طول عمر پیشرانه خود را با تمیز کردن آن پس از دوچرخه سواری و روان کردن زنجیر خود (به مقدار کم) افزایش دهید. هر زمان که زنجیر خود را تمیز می کنید، کابل های خود را بررسی کنید. اگر فرسوده یا زنگ زده هستند، آنها را تعویض کنید. حداقل سالی یک بار، زنجیر خود را از نظر ساییدگی بررسی کنید و از مغازه خود بخواهید نوار خودرو، زنجیر و سینی های طبق شما را جدا کند تا با قرار دادن آنها در تمیزکننده قطعات، تمیز شود و عمر استفاده ار آن ها کاهش نیابد.